2024-жылдын 13-августунда Чүй облусунун Сокулук айылында Кыргызстандагы аялдардын саясий активдүүлүгүн жана лидерлигин күчөтүү жолдорун талкуулаган тегерек стол болуп өттү.
Жыйындын негизги максаты мыйзамдарды жакшыртуу жана аялдардын саясаттагы жана жетекчилик кызматтардагы ролун жогорулатуу үчүн шарттарды түзүү боюнча сунуштарды иштеп чыгуу болду.
Жыйынга Жогорку Кеңештин депутаттары Винера Раимбачаева менен Динара Ашимова, КР Эмгек, социалдык коргоо жана миграция министрлигинин өкүлдөрү, Сокулук райондук мамлекеттик администрациясынын кызматкерлери, ошондой эле активисттер, коомдук уюмдардын жана айыл өкмөттөрдүн өкүлдөрү катышты. Тегерек столдо көтөрүлгөн негизги темалар аялдардын саясий катышууда туш болгон тоскоолдуктарга, ошондой эле билим берүү жана насаатчылык программаларына катышуу мүмкүнчүлүктөрүнө байланыштуу болду.
Өз сөзүндө Винера Раимбачаева мамлекеттин приоритеттүү милдеттеринин бири бийликтин бардык деңгээлдеринде аялдар үчүн бирдей укуктарды жана мүмкүнчүлүктөрдү камсыз кылуу болуп калаарын белгиледи. Ал Кыргыз Республикасынын Президентинин 2024-жылдын мартындагы Жарлыгы менен бекитилген Аялдардын лидерлигин колдоо боюнча мамлекеттик программанын маанисин баса белгилеп, ал аялдардын лидерлик сапаттарын өнүктүрүүгө жана алардын саясатка жигердүү катышуусуна адилеттүү шарттарды түзүүгө багытталган.
Программа 2024–2027-жылдарга иш-чаралардын планын жана ишке ашырууга мониторинг жүргүзүү үчүн индикаторлорду камтыйт. Раимбачаева белгилегендей, программаны ишке ашыруу аялдардын чечимдерди кабыл алуу процессине көбүрөөк катышуусуна жана жетекчилик кызматтарда алардын өкүлчүлүгүн жогорулатууга көмөктөшүүгө тийиш. Бул аялдар өз укуктарын жана мүмкүнчүлүктөрүн толук ишке ашыра ала турган заманбап, инклюзивдик коомду түзүүгө жасалган кадам.
Динара Ашимова мындай жолугушуулар аялдардын коомдогу ордун жакшыртуу боюнча конкреттүү сунуштарды иштеп чыгууга шарт түзөөрүн баса белгиледи. Анын айтымында, мамлекеттик органдар менен жарандык коомдун кызматташуусуна өзгөчө көңүл буруу керек, бул аялдардын лидерлигин жана саясий активдүүлүгүн жогорулатуунун маанилүү фактору болуп саналат.
Саясий катышуу жолунда аялдар туш болгон кыйынчылыктар тууралуу талкуу болду. Төмөнкү маселелер талкууланды:
- Саясий катышууга тоскоолдуктар: Катышуучулар аялдар көп учурда коом жана теңтуштары тарабынан колдоого жана таанууга, ошондой эле шайлоого жана саясий өнөктүккө катышуу үчүн зарыл болгон ишенимге жана финансылык ресурстарга жетишпей турганын белгилешти.
- Билим берүүнүн жана насаатчылыктын ролу: Саясатта ийгиликтүү карьерадагы маанилүү кадамдардын бири – бул аялдардын лидерлик жөндөмүн өнүктүрүүгө жана тажрыйбалуу кесиптештердин колдоосуна ээ болууга жардам берген билим берүү программаларына жана насаатчылык демилгелерине жетүү.
- Мыйзамдарга өзгөртүүлөрдү киргизүү зарылчылыгы: Катышуучулар аялдардын саясатка катышуусуна жана жогорку кызматтарга көтөрүлүшүнө дем берүү үчүн учурдагы нормаларды жана квоталарды кайра карап чыгууну сунушташты. Ошондой эле гендердик программалардын аткарылышын көзөмөлдөө жана мониторинг жүргүзүү системасын күчөтүү боюнча ойлор айтылды.
Талкууда аялдардын лидерлиги коомдун тең укуктуу өнүгүүсүнүн ажырагыс бөлүгү экени баса белгиленди. Тарыхта Кыргызстандын аялдары анын гүлдөшүндө чоң роль ойногон жана 2030-жылга чейин Аялдардын лидерлигин колдоо боюнча мамлекеттик программа бул потенциалды андан ары өнүктүрүүгө багытталган.
Программанын максаты – гендердик теңчилик жана башкаруунун бардык деңгээлдеринде аялдардын катышуусу коомдун туруктуулугунун жана ийгилигинин негизи боло турган адилеттүү системаны түзүү.